Test 11

  1. Choose the right option:

Only humans speak using words. But all species in the animal kingdom can communicate in one way or another. Maybe you have heard about the way bees dance around to send messages to each other and the way dogs bark in different ways to give warnings, to be friendly or to be playful.

But did you know about infrasonic communication used by elephants? This is how it works.

Humans hear low sounds like the bass notes in music or thunder rumbling in the sky. But we don’t hear sounds lower than these. However, animals such as elephants and hippos can hear much lower sounds than humans can. And what’s more, they can make sounds in that range as well, and they use them to communicate with each other. This is known as infrasound.

Another amazing thing about infrasound is that it travels over several kilometers. Sounds which have a higher pitch, like the ones people can hear, don’t travel well through walls, leaves, trees and so on, which is why we can’t hear sounds from more than 100 meters away. But infrasound is much ‘stronger,’ and things like grass and trees have no effect on it. Therefore it can travel much further. Elephants can hear infrasonic calls from four kilometers away.

There have been reports of people watching herds of elephants feeding or resting and then the elephants suddenly all charged off for no reason at all. They obviously heard a warning call from a long way away, but the people didn’t hear a sound. In places like a zoo or wildlife park where you can get nearer to animals, it is a bit easier to sense when infrasonic sounds are made. When you stand near mother elephants with their babies in a zoo you may notice a slight rumbling in the air every few minutes – not loud or strong, but clearly noticeable. This is infrasonic communication – the mother elephants ‘talking’ to their babies.

  1. The writer mentions bees and dogs…

a)  because they want to learn how they communicate.

b) as examples of animal communication.

c) because they use infrasonic communication.

2. Humans can hear …

a) lower sounds than elephants can.

b)sounds that travel long distances.

c)sounds with higher pitch.

3. Things like trees …

a) cause problems for low sounds.

b) ) cause problems for high sounds.

c) don’t affect sounds at all.

4. in places like zoos …

a) human can sense when infrasonic sounds are being made.

b) elephants don’t need to make infrasonic sounds.

c) it is easier than in wildlife parks to sense when elephants use infrasonic sounds.

  1. Write one word in each gap:

I’m very fond (5) …… my husband, William. I’ve been married (6) ….. him for over sixty years. I know he cares (7) …… me now just as much as when we first met all those years ago. I’d got lost, and I asked him for directions. He was so kind (8) ….. me. He offered to drive me wherever I wanted to go. It was love at first sight and since then my relationship (9) ….. him has always been wonderful.

William is proud (10) ….. my success as an artist, and he’s never been jealous (11) ….. my fame. I really admire him (12) ….. supporting me so much over the years. Every evening, we chat (13) ….. each other (14) ….. the day’s events. Of course, we do sometimes argue (15) ….. things. All couples do. But whenever I have an argument (16) ….. him, we soon start laughing and both apologize (17) ….. each other (18) …… getting angry. I can’t imagine life without him.

5. a) of              b) about      c) to          d) with

6. a)about        b) with        c) to           d) –

7. a) for             b) about      c) of          d) with

8. a)to                b)of             c) about    d) with

9. a) for              b)of             c) to           d) with

10. a)with            b) with        c) of            d)for

11. a)of                b)for            c) with        d)about

12. a) for              b) of             c) with       d)about

13. a) about         b) after        c)to            d)on

14.a) about        b)of              c)after       d)on

15.a)about         b)of              c)for           d)before

16.a) about        b)for             c)with        d)to

17.a) for              b)to              c)with        d)about

18.a)for               b)with           c)to            d)about

  1. Choose the right verb form:

Fishermen and sailors sometimes claim to have seen monsters in the sea. Though people often (19) ….. at stories told by seamen, it is now known that many of these ‘monsters’ which (20) …… at times are simply strange fish. Occasionally, unusual creatures (21) …… to the shore, but they are rarely caught out at sea. Some time ago, however, a peculiar fish (22)…… near Madagascar.

19. a) had laughed          b) are laughing              c) will laugh         d) have laughed

20. a)had been sighted  b) have been sighted    c) have sighted   d)will be sighted

21. a)were washed          b) wash                c) are washed        d) had washed

22. a) had been caught   b) has caught      c) was caught        d) caught

The summer school (23)—– to be as good as I (24)—–, and my English (25)—-       enormously. Maria and I had a great time while we (26)—– there, and made lots of new friends from all over the world .She was the last person I (27)—– to see.

23. a) will turn out    b) would turn out      c) has turned out      d) turned out

24. a) hope              b) had hoped            c) have hoped          d) was hoping

25. a) improved       b) is improving          c)will improve           d) has improved

26. a) are                b) will be                    c) were                     d) have been

27. a) expected       b) will expect             c) have expected      d) was expecting

  1. Read the text below and choose the word that best fits each space.

The name hamburger dates back to German immigrants (28) ————— to the USA in the 1880s. It’s only since 1902, however, that hamburgers have been (29) ——— in a bun. Before the 1920s, when the first chain of hamburger restaurants opened, most hamburgers were (30) ————— at home.

The fashion for hamburgers in Britain started in the 1950s, and by the 1970s hamburger restaurants had become some of the most fashionable in London. In the 1980s, McDonald’s decided to expand their operations (31) ————– the country and by the 1990s they had (32) ————– restaurants in most countries in the world.

Since 1980, people have begun to question the assumption that fast food, abd hamburgers in (33) ———–, are making progress.

28. a)running       b) driving      c) traveling     d) walking

29. a) drunk         b) served      c) closed        d) classified

30. a) cooked       b) taken        c) bought       d) brought

31. a) near           b) aside         c) away         d) outside

32. a) locked        b) made         c) opened      d) stopped

33. a) usual          b) practical     c) definite      d) particular

V.  Find the odd word.

34. He must have been gone downtown by train as his car was in the garage.

a) must          b) been        c) gone        d) the

35.How long can I keep on the book I took from you yesterday.

a) can            b)on              c) the            d) from

36.Although despite I wrote to him two months ago I have got no answer yet.

a) although     b) despite        c) to            d) no

VI.  Fill in the blanks with the word form that best fits each space.

(37)—- to tradition, the first American Thanksgiving was (38)— in 1621 by the English pilgrims who had founded the Plymouth Colony. The Pilgrim marked the (39)— by (40)— with their Native American guests who brought gifts of food as a gesture of goodwill. Although this event was an important part of American colonial  history,  there  is no (41)— that any of the participants thought of the feast as a thanksgiving celebration.

37.a)accordingly    b)accordance    c)according     d)accordant

38.a)celebrating     b)celebrated      c)celebration   d)celebrate

39.a)occasion        b)occasional       c)occasionally  d)occasionalism

40.a)feast              b)feasted             c)feastivity        d)feasting

41.a)evident           evidently              c)evidence       d)evidenced

VII.  Which of the options provided is the best choice for reported speech?

42.’’Yesterday Tom and I went to look at the rare plants,’’ said Jane.

Advertisement

a) Jane  said that the day before she and Tom went to look at the rare plants.

b) Jane said that she and Tom had gone to look at the rare plants the day before.

c) Jane told that she and Tom had gone to look at the rare plants the day before.

d)  Jane said to us that the day before she and Tom had gone to look at the rare plants.

43.’’You can keep that one if you like, Ann. I’ve got plenty of others’’, he said.

a) He told Ann she could keep that one if you liked as he had got plenty of others.

b) He told Ann she could keep that one if she liked as he had got plenty of others.

c) He told Ann she could keep that one if she liked as he has got plenty of others.

d) He told Ann she could keep that one if she  liked as he got plenty of time.

44. “I hope you’ll have a good journey. Don’t forget to send a card when you arrived,” he said.

a) He said that he hoped I would have a good journey and reminded me to send a card  when I arrived.

b) He said that he hoped I had had a good journey and reminded to send a card when I arrive.

c) He said that he hoped I had had a good journey and reminded to send a card when I arrived.

d) He said that he hoped I would have a good journey and don’t forget to send a card when I arrived.

45. “What was she wearing when you saw her last?” the policeman asked.

a) The policeman asked me what she has been wearing when I had seen her last.

b) The policeman asked me what she had been wearing when I saw her last.

c) The policeman asked me what had she been wearing when I saw her last.

d) The policeman asked me what she was wearing when I saw her last.

46.”Could you sew on this button for me,” he asked me.

a) He asked if I can sew on that button for him.

b) He asked if I had been able to sew on that button for him.

c) He asked me to sew on that button for him.

d) He asked me to sew on this button for him.

VIII.   Which of the following questions are grammatically correct?

47. Which of the following questions is correctly formulated?

a) Does my sister have ever lived in the village?

b) Has my sister ever lived in the village?

c) Have my sister ever lived in the village?

d) Has my sister never live in the village?

48. Which is the best question for the underlined part of the sentence?

He likes to listen to the radio while he is writing.

a.    When does he like to listen to the radio?

b.    Why does he listen to the music?

c.    What does he do while he is writing?

d.    How often does he listen to the radio?

49. Which is the best question for the following sentence?

Yes, I asked him to help me while translating the article.

a)    What did you ask him to do while translating the article?

b)    What did you do while translating the article?

c)    Did you ask him to help you while translating the article?

d)    Who did you ask to help you while translating the article?

50. Which is the best ending for the following questions?

Neither your parents, nor your children know about it,——– ?

a)    did they

b)    do they

c)    don’t they

d)    didn’t they

Առաջադրանք. 29.04

  1. Վերլուծի՛ր բերված նախադասությունները, մեկնաբանի՛ր կետադրությունը։
  2. Կազմի՛ր ձայն, թշնամի, տուն, քարաժայռ, մարդ, կին բառերի հոգնակին։
    • ձայն – ձայներ
    • թշնամի – թշնամիներ
    • տուն – տներ
    • քարաժայռ – քարաժայռեր
    • մարդ – մարդիկ
    • կին – կանայք
  3. Ներքևի նախադասությունների մեջ գտի՛ր հատուկ անունները։
    • Բասուտա, Չինգիզ, Այթամատով, Գաբրիել
  4. Որոշի՛ր ձայնին (1-ին նախ.), մարդուն (2-րդ նախ.), ափին (3-րդ նախ.), տղային (4-րդ նախ.), թշնամուդ (6-րդ նախ.) բառերի հոլովները։
    • տրական հոլով
  5. Գտի՛ր նախադասություններում 1 բառ, որի բոլոր վանկերը բաց լինեն։
    • շների
  6. Նախադասություններում գտիր և դուրս գրիր կապերն ու կապական բառերը։
    • նաև, վրա, կողմը, առաջ
  7. Գտիր նախադասություններում մեկական սահմանական, ըղձական, հրամայական, ենթադրական եղանակի բայ։
    • սահմանական – թառել են
    • ըղձական – հիշենք
    • հրամայական – հասկացրու՛
    • ենթադրական – կհրաժարվի
  8. Նշված ժամանակաձևերից ո՞րը չկա տրված նախադասություններում. անցյալ կատարյալ, վաղակատար անցյալ, անկատար ներկա, ապակատար։
    • վաղակատար անցյալ
  1. Շների ձայնին մի քանի հոգի դուրս եկան վրաններից, նայեցին նրանց կողմը։
    • ենթակա – մի քանի հոգի
    • ստորոգյալ – դուրս եկան, նայեցին
    • հատկացուցիչ – շների, նրանց
    • հանգման խնդիր – ձայնին
    • տեղի պարագա – վրաններից
    • ուղիղ խնդիր – կողմը
  2. Նրան թվաց՝ օձը խայթեց ակնոցավոր մարդուն։
    • ենթակա – օձը
    • ստորոգյալ – խայթեց, թվաց
    • հանգման խնդիր – նրան
    • ուղիղ խնդիր – մարդուն
    • որոշիչ – ակնոցավոր
  3. Բասուտա գետի մյուս ափին՝ քարաժայռերի վրա, թառել են մի քանի տներ։
    • ենթակա – տներ
    • ստորոգյալ – թառել են
    • որոշիչ – Բասուտա, մյուս, մի քանի
    • հատկացուցիչ – գետի
    • տեղի պարագա – քարաժայռերի վրա
  4. Խսիրի վրա պառկեց նաև կինը՝ ծածկելով փոքրիկ տղային։
    • ենթակա – կինը
    • ստորոգյալ – պառկեց
    • տեղի պարագա – խսիրի վրա
    • ժամանակի պարագա – ծածկելով(դերբայական դարձվածք)
    • փոքրիկ – որոշիչ
    • հանգման խնդիր – տղային
  5. Քամուց հնձանի դռնակը մեղմ ճռնչում էր՝ հիշեցնելով մի հին երգ։
    • ենթակա – դռնակը
    • ստորոգյալ – ճռնչում էր
    • պատճառի պարագա – քամուց
    • հատկացուցիչ – հնձանի
    • ձևի պարագա – մեղմ
    • ձևի պարագա – հիշեցնելով(դերբայական դարձվածք)
    • որոշիչ – հին
    • ուղիղ խնդիր – երգ
  6. Հասկացրո՛ւ թշնամուդ, որ ամեն վայրկյան պատրաստ ես պատերազմելու, և նա կհրաժարվի զենքի ուժով քեզ ընկճելու մտքից։
    • ենթակա – դու, նա
    • ուղիղ խնդիր – թշնամուդ, քեզ
    • ստորոգյալ – հասկացրու, կհրաժարվի
    • ժամանակի պարագա – ամեն վայրկյան
    • հատկացուցիչ – զենքի
    • միջոցի պարագա – ուժով
    • անջատման անուղղակի խնդիր – ընկճելու մտքից
  7. Հիշենք Չինգիզ Այթմատովի՝ հիշողությունը կորցրած հերոսին։
    • ենթակա – մենք
    • ստորոգյալ – հիշենք
    • հատկացուցիչ – Չինգիզ Այթմատովի
    • որոշիչ – հիշողությունը կորցրած
    • ուղիղ խնդիր – հերոսին
  8. Ես ապրելու ուժ էի ստանում դահլիճների ու հրապարակների՝ հայ երգով ու խոսքով ոգեշնչված բազմությունից։
    • ենթակա – ես
    • ստորոգյալ – տանում էի
    • ուղիղ խնդիր – ուժ
    • հատկացուցիչ – դահլիճների, հրապարակների
    • որոշիչ – հայ, ոգեշնչված
    • միջոցի խնդիր – երգով, խոսքով
    • անջատման խնդիր – բազմությունից
  9. Հովտում երևում էր Գաբրիելի պապի՝ առասպելական շինարարի ձեռքով հիսուն տարի առաջ կառուցած եկեղեցին։
    • ենթակա – եկեղեցին
    • ստորոգյալ – երևում էր
    • տեղի պարագա – հովտում
    • հատկացուցիչ – Գաբրիել պապի, շինանարի
    • որոշիչ – առասպելական, կառուցած
    • միջոցի խնդիր – ձեռքով
    • ժամանակի պարագա – հիսուն տարի առաջ
  10. Ամենագեղեցիկ իրը, առօրեական դառնալով, միշտ մի բան կորցնում է իր արժեքից։
    • ենթակա – իրը
    • ստորոգյալ – կորցնում է
    • որոշիչ – ամենագեղեցիկ, առօրեական
    • դերբայական դարձվածք – դառնալով
    • ժամանակի պարագա – միշտ
    • ուղիղ խնդիր – մի բան
    • հատկացուցիչ – իր
    • անջատման խնդիր – արժեքից

Սայաթ Նովայի կենսագրություն

Սայաթ-Նովա (Արութին, Հարություն, 1712, 1717 կամ 1722, Թիֆլիս – 22.9. 1795, Թիֆլիս), ուշ միջնադարի հայ բանսատեղծ-աշուղ։ Նախնյաց հայրենիքը, ամենայն հավանականությամբ, եղել է Կիլիկյան Հայաստանը, հոր (մահտեսի Կարապետ) ծննդավայրը՝ Ադանան կամ Հալեպը։ Սայաթ-Նովաների ընտանիքը Թիֆլիսի մոքալաքներից (քաղաքային արհեստավորներից) էր։

Ս-Ն-ի մանկությունն ու պատանեկությունն անցել Է Թիֆլիսում։ Սովորել է գրել-կարդալ հայերեն, վրացերեն, իմացել է նաև արաբ. այբուբենը։

12 տարեկանից նրան տվել են արհեստի («ինձ հանձնեցին ուստաքարի»), սովորել է ջուլհակություն և կարճ ժամանակում այնքան է հմտացել, որ կտավը հինելու և գործելու նոր դազգահ է պատրաստել։

Երգն ու երաժշտությունը նրան հմայել են ղեռ փոքրուց, գուցեև հոր ու մոր ազդեցությամբ։ Մինչև երեսուն տարեկանը Ս-Ն. կատարելագործվել է աշուղական արվեստի մեջ, սովորել եղանակներ և պարզ ու խառը չափեր, հորինել խաղեր՝ հարմարեցնելով հատուկ մեղեդիներ, և կատարել ժող. հավաքույթների ժամանակ։ Հավանաբար, երկար տարիներ շրջել է Մերձավոր Արևելքում, եղել Պարսկաստանում, Հնդկաստանում և Օսմանյան կայսրությանը ենթակա երկրներում, ուխտի գնացել հայ աշուղների հովանավոր Մշո Ս. Կարապետի վանքը՝ Տարոն, մինչև որ ձեռք է բերել համընդհանուր ճանաչում, մկրտվել Սայաթ-Նովա՝ երգի որսորդ (պարսկերեն սայադ — որսորդ, նովա — երգ, մեղեդի)։

Ս-Ն-ի ուսումնառության գործում որոշակի դեր են խաղացել Անդրկովկասի հայ աշուղների և ուշ միջնադարի հայ տաղերգուների, հատկապես Նաղաշ Հովնաթանի ստեղծագործությունները և աշուղ Դոստիի խաղերը։ Ավանդական սովորույթով՝ ստեղծագործական առաջին քայլերը նա սկսել է թուրք, (ադրբ.) խաղերով, հետո աստիճանաբար անցել հայերենի ու վրացերենի։ Գիտակցելով աշուղ-բանաստեղծի բուն դերն ու կոչումը, հասկանալով, որ «Աստված դիփունանցըն մին հոքի էրիտ…», «խալխի նոքար Սայաթ-Նովան» գեղեցկի, կատարելության իդեալներն ու դաշնության պատգամները վերարծարծել ու քարոզել է ամենուր և ամենքի համար, առանց ազգ. ու դասային խտրության։

Մեզ է հասել Սայաթ-Նովայի ավելի քան 230 խաղ [66–ը՝ հայերեն, 36-ը՝ վրացերեն, 125-ը՝ ադրբեջաներեն (7-ը՝ կիսատ) և 5-ը՝ խառը], որոնք ամփոփված են իր սեփական ձեռքով գրած, որդու՝ Օհանի կազմած ու արտագրած և վրաց թագավորի գրագիր Պենդելենց Հովանեի վավերացրած դավթարներում, բանահյուսական զանազան ժողովածուներում կամ մնացել են ժողովրդի հիշողության մեջ և աստիճանաբար գրի առնվել ու հրատարակվել։ Հայերեն և վրացերեն խաղերը հրատարակված են ամբողջությամբ, իսկ ադրբեջաներեն հորինվածները՝ կիսով չափ։ Հայերեն են թարգմանված Սայաթ-Նովայի վրացերեն բոլոր երգերը, իսկ ադրբեջաներեն գրվածներից՝ 65-ը։

Սայաթ-Նովայի հայտնի ամենավաղ թվակիր խաղը («Ծովեն ելած թանգ մարքարիտ ու մարջան…») վերաբերում է 1742-ին։ Պահպանվածների մեջ, հավանաբար, կան և ավելի վաղ հորինվածներ։ Ծանոթ վերջին խաղը («Աշխարըս մե փանջարա է…») թվագրված է «ապրիլի սկզբին, քրոնիկոնի 447-ին». այսինքն՝ 1759-ի ապրիլին։

Ըստ տաղաչափական առանձնահատկությունների՝ Սայաթ-Նովայի խաղերի մեջ հանդիպում են աշուղական բազմապիսի ու բարդ չափերով հորինված գործեր՝ թեջնիսներ կամ բառախաղեր, ղազալիներ կամ գազելներ, թասլիբներ, վարսաղներ, բեյթ ու դուբեյթներ, բայաթիներ (քառյակներ), այբբենականներ, զինջիրլամաներ կամ շարակապներ, յարանաներ կամ սիրահարականներ, օգուտլամաներ կամ խրատականներ, իլահիներ կամ աստվածայիններ, բարիթավուրներ կամ ալիքավորվողներ, ուչլամաներ կամ երիցս կրկնություններ են, որոնք ցույց են տալիս, որ նա աշուղական արվեստի գերազանց գիտակ է եղել։ Խաղերից շատերի մեղեդիները մոռացվել են և առմիշտ կորել։ Հայտնի է, որ մի մասը երգվել է ինչպես Նաղաշ Հովնաթանի, Դոստիի և այլոց երգերի եղանակներով, այնպես էլ իր հորինած մեղեդիներով՝ «Դիբա և ենգիդունիա» և «Գուլ իս անգին»։

Սայաթ-Նովան հայ և վրաց աշուղական բանաստեղծության մեջ մեծ հեղարշրջում է կատարել մասնավորապես լեզվի առումով, ըստ էության՝ նրանով է սկսվում մայրենի լեզվով խաղը հայ և վրաց իրականության մեջ։ Սայաթ-Նովան նաև առաջինն է, որ հորինել ու երգել է վրացական խաղեր՝ օգտագործելով պարսկական բանաստեղծության ձևերը, այս նորարարության համար հրավիրվել է պալատ և կարգվել Կախեթի վրաց թագավոր Հերակլ II-ի սազանդար։ Շուրջ տասը տարի բանաստեղծը շփվել է պալատական միջավայրի հետ՝ հաճախակի Թիֆլիսից անցնելով Թելավ։ Նա երգել, ուրախացրել է մարդկանց, փառաբանել արդարությունն ու ազնվությունը, դատապարտել կեղծիքն ու քծնանքը, ստորությունն ու նենգությունը, հասարակական ու բարոյական արատները՝ մշտապես բարձր պահելով իր արժանապատվությունը:

Ամեն մարթ չի կանա խրմի՝ իմ ջուրըն ուրիշ ջըրեն է.
Ամեն մարթ չի կանա կարթա՝ իմ գիրըն ուրիշ գըրեն է։
Բունիաթս ավազ չիմանաս՝ քարափ է, քարուկըրեն է…

Սայաթ-Նովայի կյանքը խաղաղ չի անցել, դավեր են նյութել նրա դեմ, հեռացնել տվել պալատից (ըստ որոշ ուսումնասիրողների՝ 1753-ին և 1759-ին՝ վերջնականապես)։

Սայաթ-Նովան կոչումով աշող է, իր խաղերում ստանձնել է հնազանդ սիրահարի դերը և հանուն նվիրական ու անապակ սիրո պատրաստ է տանել ամեն զրկանք։

Առաջադրանքներ

Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:

·      Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների: Դրանք տանում են դեպի այգիները:

·      Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների, երբ դրանք տանում են դեպի այգիները:

·      Զրույցը լռում էր: Նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:

Զրույցը լռում էր,իսկ նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:

·      Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ: Քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:

Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ, երբ Քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:

·      Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց: Մեկը հետևում է իրեն:

Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց,որ մեկը հետևում է իրեն:

·      Անունը Ծիրանի տափ է: Ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:

Անունը Ծիրանի տափ է, և ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:

·      Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ: Կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:

Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ, իսկ կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:

·      Ես ուրախ կլինեմ: Ամեն ինչ կկարգավորվի:

Ես ուրախ կլինեմ, ու ամեն ինչ կկարգավորվի:

·      Դու քաջ ես ու անձնվեր, ու դըու կարդարացնես մեր հույսերը:

2. Բարդ նախադասությունները դարձրո՛ւ երկուական պարզ նախադասություններ:

·      Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս, որը հիմնականում թիթեռներով է սնվում:

Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս։ Հիմնականում թիթեռներով է սնվում:

·      Անգլիայում մեծ համարում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը, որն ունի չորս հազար տեսակ:

Անգլիայում մեծ համարում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը։ Այն ունի չորս հազար տեսակ:

·      Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ, որոնց միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը, չկա ոչ մի տղամարդ:

Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ չկա ոչ մի տղամարդ: Նրանց միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը։

·      Արդեն գիտական պատասխան կա այն հարցին, թե ո՞ր տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել:

Արդեն գիտական պատասխան կա այն հարցին։ Ո՞ր տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել:
3 Որոշում ենք՝ յուրաքանչյուր բառն ինչ խոսքի մաս է:
4
 Որոշում ենք՝ յուրաքանչյուր բառն ինչ պաշտոն ունի նախադասության մեջ:

1.     Երբ մտավ շուկա, փորձված աչքերով չափեց հրապարակը և զինվորների ու խանութպանների եռուզեռում մի անկարգություն նկատեց, որ նրան դուր չեկավ։

Երբ — ժամանակի պարագա, դերանուն
Մտավ — ստորոգյալ, բայ
Շուկա — պարագա, գոյական
Փորձված — որոշիչ, բայ
Աչքերով — խնդիր, գոյական
Չափեց — ստորոգյալ, բայ
Հրապարակը — խնդիր, գոյական
և — շաղկապ
Զինվորների — հատկացուցիչ, գոյական
ու — շաղկապ
Խանութպանների — հատկացուցիչ, գոյական
Եռուզեռում — պարագա, գոյական
Մի — որոշիչ, դերանուն
Անկարգություն — խնդիր, գոյական
Նկատեց — ստորոգյալ, բայ
Որ — ենթակա, դերանուն
Նրան — խնդիր, դերանուն
Դուր չեկավ — ստորոգյալ, բայ

Ռասիզմը որպես ժողովրդագրական խնդիր

Ռասիզմի գաղափարախոսության հիմքում հաճախ ընկած է այն միտքը, որ մարդիկ կարող են բաժանվել որոշակի խմբերի՝ կախված իրենց սոցիալական վարքագծից և իրենց բնածին հնարավորություններից, և պետք է նրանց բաժանել ստորադաս և վերադաս խմբերի։ Ինստիտուցիոնալ ռասիզմի պատմական օրինակները ներառում են հոլոքոստը, ռասայական բաժանման համակարգը Հարավային Աֆրիկայում, ստրկությունը և սեգրեգացիան Միացյալ Նահանգներում, ստրկությունը Լատինական Ամերիկայում։ Ռասիզմը նաև շատ գաղութային նահանգներում և կայսրություններում հասարակական կազմակերպությունների անբաժան մասն էր։

Ռասիզմը ոչ միայն բարոյական և սոցիալական խնդիր է, այլև ժողովրդագրական: Ահա թե ինչու:

Իրավունքների խախտում. ռասիստական ​​համոզմունքները և խտրականությունը կարող են հանգեցնել որոշակի էթնիկ կամ ռասայական խմբերի իրավունքների խաթարմանը: Սա կարող է ներառել կրթության, աշխատանքի, առողջապահության և այլ հիմնական ծառայությունների հասանելիության մերժումը, որն իր հերթին կարող է հանգեցնել ռեսուրսների և հնարավորությունների հասանելիության ժողովրդագրական անհամամասնությունների:

Միգրացիա և արտագաղթ. ռասիզմը կարող է խթանել միգրացիան և արտագաղթը: Մարդիկ կարող են լքել երկիրը սիստեմատիկ խտրականության և հալածանքների պատճառով, ինչը ազդում է հասարակության ժողովրդագրական կառուցվածքի վրա ինչպես այն երկրում, որտեղից նրանք արտագաղթում են, այնպես էլ այն երկրում, որտեղ նրանք արտագաղթում են:

Ժողովրդագրական միտումներ. ռասիզմը կարող է ազդել ժողովրդագրական միտումների վրա, ինչպիսիք են ռասայական կամ էթնիկ խմբերի ծնելիության և մահացության մակարդակը: Օրինակ, եթե առողջապահական խնամքի կամ որակյալ կրթական միջավայրի հասանելիությունը սահմանափակվում է ռասիստական ​​վերաբերմունքի պատճառով, դա կարող է հանգեցնել այս խմբերի շրջանում մահացության ավելի բարձր մակարդակի կամ ծնելիության ցածր մակարդակի` ծնողների և երեխաների համար ռեսուրսների ցածր հասանելիության պատճառով:

Ժողովրդագրական աճ և բնակչության կազմ. Ռասիզմը կարող է ազդել ժողովրդագրական աճի և բնակչության կազմի վրա: Օրինակ, եթե որոշակի էթնիկ կամ ռասայական խմբեր ենթարկվում են համակարգված խտրականության կամ բռնության, դա կարող է հանգեցնել այդ խմբի թվի նվազմանը որևէ երկրում կամ տարածաշրջանում:

Այսպիսով, ռասիզմը ունի ժողովրդագրական խորը հետևանքներ, որոնք կարող են ազդել ամբողջ հասարակության կառուցվածքի և դինամիկայի վրա: Այս խնդիրը լուծելու համար անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել ինչպես սոցիալական, այնպես էլ բարոյական ասպեկտներին, դրանց ժողովրդագրական հետևանքներին։

Առաջադրանք 2

  • Տրված նախադասություններում գտիր երկրորդական նախադասությունները, որոշիր դրանց պաշտոնները գլխավորի մեջ և վերածիր դերբայական դարձվածի:
  1. Անցնում եմ Երևանի հարավային թաղամասերից մեկով, որ բռնեմ Արարատյան դաշտի ճանապարհը (երկրորդական, նպատակի պարագա)։ – Անցնում եմ Երևանիհարավային թաղամասերից մեկով բռնելու Արարատատյան դաշտի ճանապարհը:
  2. Ես գիշերուզօր որոնումներ էի կատարում, որ մի հարմար աշխատանք գտնեմ (երկրորդական, նպատակի պարագա)։ – Ես գիշերուզօր որոնումներ էի կատարում, որ մի հարմար աշխատանք գտնեմ:
  3. Ծերունի ձկնորսը ուռկանը ծովը նետեց և սպասեց, որ ջրի մեջ ցանցը բացվի ու ձգվի (երկրորդական, պատճառի պարագա)։ – Ծերունի ձկնորսը ուռկանը ծովը նետեց և սպասեց ջրի մեջ ցանցը բացվելուն և ձգվելուն:
  4. Մենք նպատակ ունենք, որ պատերազմը վերջանալուց հետո զինաթափ անենք նրանց (երկրորդական, որոշիչ)։ – Մենք նպատակի ունենք պատերազմը վերջանալուց հետո նրանց զինաթափելու:
  5. Եթե կորցնես մայրենին (երկրորդական, պատճառի պարագա), կկորցնես և՛ քեզ, և՛ վարքը հայոց մեծերի, և՛ ապագան մեր ազգի։ – Կորցնելով մայրենին, կկորցնես և՛ ոռղ, և՛ վարքը հայոց մեծերի, և՛ ապագան մեր ազգի:
  6. Եվ նա կանի ամեն բան, եթե դու չկանքես (երկրորդական, պատճառի պարագա)։ – Եվ նա կանի ամեն բան քո չկանքելու պատճառով:
  7. Եթե չիրագործվեն մեր պահանջները (երկրորդական, պատճառի պարագա), մենք կկռվենք մինչև վերջին շունչը։ – Չիրագործվելով մեր պահանջները մենք կկռվենք մինչև վերջին շունչը:
  8. Ծնվել է մի նոր ու խոշոր բանաստեղծ, որ նորովի է ընկալում Հայաստանը (երկրորդական, որոշիչ)։ – Ծնվել է մի նոր ու խոշոր բանաստեղծ՝ Հայաստանը նորովի ընկալող:
  9. Գուցե դեռևս անհաղթահարելի խոչընդոտներ կան, որոնք անտեսանելի են մեզ (երկրորդական, որոշիչ)։ – Գուցե դեռևս անհաղթահարելի խոչընդոտներ կան՝ մեզ անտեսանելի:
  10. Այո՛, սկսվեց մեծ ու ահռելի պատերազմ, որ ընդգրկել է գրեթե ողջ հողագունդը (երկրորդական, որոշիչ)։ – Այո՛, սկսվեց մեծ ու ահռելի պատերազմ ընդգրկելով գրեթե ողջ հողագունդը:

Հետազոտական աշխատանքների լուսաբանում

Այսօր կրթահամալիրում կրկին ներկա գտնվեցինք հետազոտական աշխատանքների ներկայացմանը։ Այսօր ներկայացվում էր 2 հետազոտական աշխատանք։

Առաջինը իր աշխատանքը ներկայացրեց Գոհար Բարսեղյանը, ով խոսում էր «Անտիուտոպիան գրականության մեջ» թեմայի մասին։ Նա ներկայացրեց Ջորջ Օրուելի «Անասնաֆերմա» և «1984» գրքերը։ Իր աշխատանքի գրախոսը Իզաբելլա Խանզրատյանն էր, ով ամենայան պատասխանատվությամբ մոտեցել էր իր աշխատանքին և առանձնացրել էր Գոհարի աշխատանքի թերությունները։

Երկրորդը իր «Վիշապները մշակույթներում» թեմայով աշխատանքը ներկայացրեց Նարե Մելիքյանը, ով ուսումնասիրել էր վիշապների մասին գրեթե ամեն ինչ։ Խոսեց այն մասին, թե ինչ են իրենցից ներկայացնում վիշապները, ինչ խորհրդանիշ ունեն նրանք քրիստոնեության մեջ, նրանց ժամանակակից դրսևորումները և այլ հետաքրքիր թեմաների մասին։ Վերջում իր կարծիքը հայտնեց աշխատանքի գրախոսը՝ Հրայր Խաչատրյանը։

Դասարանական աշխատանք. Քաղաքական գաղափարախոսություններ

Պատասխան եք հարցերին 
1)Գաղափարաքաղաքական ի՞նչ հոսանքների գիտեք։
Պահպանողականություն, ազատականություն
2) 19֊րդ դարերի վերջում սկիզբ առած ո՞ր գործընթացները հարկադրեցին վերանայել դասական ազատականության որոշ դրույթներ։ Ազատականության ո՞ր ուղղություններում ձևավորվեց դրա արդյունքում։
19 դարի վերջին և 20 դարի սկզբներին ավելի ակնառուդարձավ ազատականության թույլ և ուժեղ կողմերը, և պարզ դարձավ, որ ազատ մրցակցության սկզբունքի անզուսպ իրագործումը հանգեցնում է արտադրության համակենտրոնացման,արտադրական և ֆինանսական մագնատների ազդեցություն աճին։Այս գաղափարները հիմք դարձան նոր կամ սոցիալական ազատականության ձևավորման համար։
3) Ո՞րն է ձեր կարծիքով, ժամանակակից քաղաքական համակարգում ազատականության գլխավոր ներդրումը։
4)Ինչպիսի՞ փոփոխությունների կողմնակից են պահպանողականները։
Սկզբից ևեթ պահպանողականները հանդես էին գալիս գոյություն ունեցող համակարգն առանց որևէ լուրջ փոփոխության պահպանելու օգտին: Քաղաքական սկզբունքները, ըստ պահպանողականների, պետք է հարմարեցնել սովորույթներին, ազգային ավանդույթներին, հասարակական-քաղաքական ինստիտուտների հաստատված ձևերին: Նրանք բնական և օրինական էին համարում միայն այն հասա- րակությունը, որը հենվում է աստիճանակարգված (հիերարխիկ) կառուցվածքի վրա, և որի առանձին բաղադրիչներն ապահովում են հասարակական օրգանիզմի կենսունակությունն ու ամբողջականությունն այնպես, ինչպես մարդկային մարմնի առանձին օրգանները նրա ամբողջ օրգանիզմի համար:
5)Սոցիալիստական ի՞նչ հիմնական գաղափարական ուղղություններ կան. համեմատե՜ք դրանք։ Ո՞րն է ձեր կարծիքով գլխավոր բաժանարար գիծը նրանց միջև։
Ժողովրդավարական սոցիալիզմ
6)Ի՞նչ դրսևորում կարող է ունենալ ազգայնականությունը։ Ինչո՞վ է դրանից տարբերվում ռասիզմը։
7)Մարքսիզմ֊Լենինիզմ, ֆաշիզմ, շովինիզմ ։ Ընտրեք այս գաղափարախոսուփյուններից մեկը` ցույց տալով վերոնշվածի քաղաքական գործելակերպը և նշանավոր ներկայացուցիչներին։

Աշխատանքը իրականացնելու համար անհրաժեշտ է հասարակագիտություն 11֊րդ դասարանի դասագիրք, էջեր`193֊200

Հետազոտական աշխատանքներ

Այսօր կրթահամալիրում ներկա գտնվեցինք հետազոտական աշխատանքների ներկայացմանը։ Ներկայացվում էր 4 հետազոտական աշխատանք։

Առաջինը իր աշխատանքը ներկայացրեց Մուսայելյան Վահեն, ով խոսում էր Վահան Տերյանի «Երկիր Նաիրի» ժողովածուում հայրենասիրական մոտիվների մասին։ Նրա աշխատանքի նպատակն էր գտնել «Երկիր Նաիրի» ժողովածուի հայրենասիրական դրսևորումների առանձնահատկությունները։ Նաև անդրադարձել էր Վահան Տերյանի կյանքին, գործունեությանը, պատմական, առասպելական կերպարներին, որոնց հանդիպել ենք «Երկիր Նաիրի» շարքի որոշ բանաստեղծություններում։

Երկրորդը իր աշխատանքը ներկայացրեց Վարդանյան Նարեն, ով կարդացել էր Գոնչարովի «Օբլոմով» վեպը և դրա շուրջ գրել էր իր հետազոտական աշխատանքը։ Նա այս ստեղծագործությունը ուսումնասիրել էր տարբեր տեսանկյուններից՝ պատմական, փիլիսոփայական և հոգեբանական։

Երրորդ աշխատանքը Ղազարյան Նարեինն էր, ով կարդացել և ուսումնասիրել էր հետպատերազմյան հասարակությունների որոշ միտումների մասին։ Պատմեց, թե ինչպես է սկսվել երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, սոցիոլոգների ուսումնասիրությունները, ռազմագերիների ներգրավումը հետպատերազմյան Հայաստանի շինարարությունում և շատ ուրիշ բաների մասին։ 

Եվ վերջին իր աշխատանքը ներկայացրեց Խանզրադյան Իռենը, ով այցելելով 3 տարբեր մանկապարտեզներ և համեմատելով դրանք գրել էր իր հետազոտական աշխատանքը։ Հետազոտականի թեման էր «Մոնթեսորիի մանկավարժությունը», որը շատ հակիրճ և հետաքրքիր ներկայացվեց։ Նրա աշխատանքի նպատակն էր ուսումնասիրել Մարիա Մոնթեսորիի մանկավարժության առանձնահատկությունները, բացահայտել նրա մանկավարժության ազատ սկզբունքները, ուսումնասիրել մեթոդիկան:

Բոլորը շատ լավ էին աշխատել, հետաքրքիր էին խոսում։ Վերջում ամեն մեկը կարդաց իր աշխատանքի գրախոսությունը և պատասխանեց հարցերին։

Создайте подобный сайт на WordPress.com
Начало работы